روند بازنمایی سبک زندگی در سریالهای خانوادگی- اجتماعی پربیننده سیمای جمهوری اسلامی ایران

این تحقیق بر آن است که با رویکرد مطالعات فرهنگی، روند «بازنمایی» مفهوم «سبک زندگی» در سریال‌های خانوادگی ـ اجتماعی پربیننده سیمای ج.ا.ا در دهه‌های پس از انقلاب را مطالعه کند. به این منظور با نمونه‌گیری هدفمند برای هر دهه، یک سریال انتخاب شد: «پاییز صحرا»، «پدرسالار»، «خط قرمز» و «مرگ تدریجی یک رؤیا». در بخش ادبیات نظری؛ مدرنیته و مدرنیته ایرانی، روند گفتمان‌های سیاسی ـ اجتماعی دولت‌های بعد از انقلاب و نظریه‌های سبک زندگی بررسی شده است و نظریه بازنمایی برساختگرا به صورت چهارچوب نظری استفاده شده است. در بحث روش، از دو روش نشانه‌شناسی (الگوی نشانه‌شناسی کیت سلبی و ران کاودوری، تحلیل سه گانه فیسک و هارتلی) و تحلیل روایت (الگوی روایی بارت) بهره‌گیری شده است. نتایج نشان می‌دهد که روند بازنمایی سبک زندگی در سریال‌های مورد مطالعه خطی و یکسویه نیست و در هر سریال نحوه‌بازنمایی سبک زندگی، تفاوت‌های محسوسی دارد. در سریال «پاییز صحرا» بازنمایی سبک زندگی، حول محور تضاد طبقاتی صورت گرفته است و روایت سریال از خلال تقابل دوگانه‌«سبک زندگی طبقه بالا» و «سبک زندگی طبقه پایین» پیش می‌رود.

در سریال «پدرسالار» بازنمایی سبک زندگی حول محور تضاد نسلی و در قالب تقابل دوگانه‌«سبک زندگی سنّتی نسل قدیم» و «سبک زندگی نوگرای نسل جدید» صورت گرفته است.

در سریال «خط قرمز» سبک زندگی نسل جوان اوایل دهه هشتاد به منزله «سبک زندگی ساختارشکنانه و ناهمنوایانه» معرفی می‌شود. در سریال «مرگ تدریجی یک رؤیا» سبک زندگی حول دو محور تضاد سنّت و مدرنیته و تضاد مذهبی، در قالب تقابل دوگانه‌«سبک زندگی سنّتی مذهبی» و «سبک زندگی مدرن ضد مذهب» بازنمایی شده است. مهم‌ترین تغییرات مشاهده شده در سیاست‌های بازنمایی در قبال سبک زندگی عبارتند از: افزایش طرد در بازنمایی سبک زندگی، افزایش نسبت دادن سبک زندگی مطرود(دیگری) به تأثیر یا توطئه غرب، افزایش دخالت دادن مسائل سیاسی و تضادهای مذهبی در بازنمایی سبک زندگی.