زندگی معنوی 64 – 12/ 10/ 95
در جلسه گذشته، در ادامة نکات مربوط به فراز «وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ» به برنامه چهاربندی روزانه مومن اشاره شد که عبارتند از: مشارطه، مراقبه، محاسبه و معاتبه. گفته شد که «مشارطه» به معنای عهد بستن با خدا در صبحگاهان برای اقدام عملی که اصلاً انجام نمی‌داده یا ترک عملی که انجام می‌داده یا کمتر انجام می‌داده است. در ادامه پس از بیان نکاتی درباره مشارطه، چنین نتیجه گیری شد که از نظر قرآن، نقض کنندگان عهد در کنار شیطان، کفار و قوم یهود قرار دارند. یکی از عواملی که ما را از خدا دور می‌کند نقض عهدهایمان است. فلسفه برخی از بلاها و ابتلاها همین است. بنابراین، چه خوب است که اولاً: زود عهد نبندیم، ثانیاً: در صورت عدم وفای به عهد، از طرف مقابل عذرخواهی کنیم.
اما ادامه بحث:
گام دوم: مراقبه
روح مراقبه در این فراز، این است که انسان نسبت به عهدی که صبحگاهان بسته است مواظبت کند تا به انجام برساند.
نکاتی پیرامون مراقبه:
نکته اول:مراقبه هم از جانب خداست و هم از جانب بنده. اما خدا چگونه مراقبه می‌کند؟ یکی از اسماء حسنای خدا، رقیب است. رقیب به معنای مواظب و محارس است.
تحلیل اسم رقیب
اصل اول: در جهان بالا منازعات است و در عالم هستی، منازعاتی وجود دارد. بخشی از آن منازعات، در زمین نیز منعکس می‌شود و گریزناپذیر است.
اصل دوم: یکی از نتایج منازعات آسمانی و عوالم بالا، آن است که انسان در معرض آن منازعات قرار گرفته و آسیب می‌بیند.
خداوند رقیب است یعنی به گونه‌های مختلف، همه از جمله انسان‌ها را از آن تیرهای منازعات آسمانی، محافظت می‌کند. به این شکل که یا جهت تیرانداز را تغییر می‌دهند یا اجازه شلیک نمی‌دهند یا اینکه در لحظه اصابت به انسان، مانع می‌شوند یا گاهی هم بر قلب و دل انسان نشسته ولی تخفیف می‌دهند. این یعنی عالی‌ترین ظهور اسم رقیب.
پس اسم رقیب، جنسش از نوع جنس سلبی است. یعنی نمی‌گذارد که إصابت کند و اگر هم یکی مصیبت زده شده، انسان خودش جذب کرده است. تازه آن اصابت هم با تخفیف است.
لازمه این معنا از اسم رقیب خدا این است که یقین بدانید تیر اندازهای مختلفی در کمین انسان‌ها هستند. اینکه تیراندازی کند یا نه، منحرف بشود یا نشود، و اینکه با چه زاویه‌ای، چه زمانی، و در کدام موضع اصابت کند، به طلب انسان برمی‌گردد. طلب نیز به معنای إقدام و عمل است؛ یعنی طلب واقعی، طلب همراه با عمل.
مراقبه از جانب انسان
بنده هم باید مراقبت کند. اگر انسانی اهل مراقبه باشد راهی به سوی اسم رقیب خدا باز کرده است و از طریق مراقبه به سوی حضرت حق، تقرب می‌جوید.
پس اگر انسانی به اسم رقیب خدا، تقرّب یابد، إصابه‌هایش کمتر شده و جنس إصابه‌هایش، تغییر می‌کند. البته قوانین حاکم بر معصومین، یا غیرمعصومین، متفاوت است.
حاصل آنکه مراقبه از جانب خدا یعنی به گونه‌های مختلف، همه مخلوقات از جمله انسان‌ها را از آن تیرهای منازعات آسمانی و زمینی، محافظت می‌کند، و از جانب انسان یعنی تقرّب به خدا از طریق اسم رقیب خداوند.