مدل رفتار مصرف کننده نسبت به خرید محصولات ملی

زمینه: در آغاز قرن بیست و یکم، تغییرات سریع و همه‌جانبه‌ی جهانی، چنان محیط فعالیت سازمان‌ها را دگرگون کرده است که سازمان‌ها و مدیران آن‌ها برای سازگاری با تغییرات و تحولات جهانی مجبورند راه‌های نوینی برای اقدامات خود بیابند. یکی از اصول اساسی استقلال کشورها مسئله‌ی تولید ملی است تا بتوانند با تولیدات بومی روی پای خود بایستند و پاسخ‌گوی نیازهای کشور و ملت خود باشند. هدف: هدف این پژوهش، شناسایی عوامل موثری است که مصرف‌کنندگان را به سمت خرید محصولات ملی جذب می‌نماید. این پژوهش با هدف شناسایی این عوامل و ارائه مدلی جامع در این زمینه در پی آن است که این امر را میسر سازد. روش: این پژوهش در زمره پژوهش‌های کاربردی و از منظر نحوه گردآوری داده‌ها، در زمره پژوهش‌های توصیفی از نوع همبستگی قرار می‌گیرد. جامعه آماری را مصرف‌کنندگان محصولات لوازم خانگی ایرانی در شهر شیراز تشکیل می‌دهند و از نمونه‌گیری طبقه‌ای نسبی در دسترس استفاده شده است و تعداد ۷۳۹ پرسش‌نامه توزیع و گردآوری گردید. پس از گردآوری داده‌ها، مدل مفهومی پژوهش بوسیله نرم‌افزارAmosوSPSSمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌های پژوهش: این پژوهش شامل ۴۰ فرضیه است که ۱۹ فرضیه رد و ۲۱ فرضیه تایید گردید. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که عوامل فردی چون اثر کشور مبدأ و تجربه خرید، عوامل مربوط به آمیخته بازاریابی چون اعتماد به محصول، ریسک ادراک شده، ادراک از نوآوری، ادراک از کیفیت و عوامل دولتی چون حمایت از تولیدکنندگان و فعالیت رسانه‌های جمعی بر قصد خرید محصولات ملی تاثیر دارند؛ اما فقط عوامل مربوط به آمیخته بازاریابی چون اعتماد به محصول، ریسک ادراک شده، ادراک از نوآوری، ادراک از کیفیت، توزیع و ارزش ادراک شده بها بر نگرش به محصول ملی تاثیر مثبت و معنادار دارد. همچنین نگرش به محصول ملی بر قصد خرید، و قصد خرید بر وفاداری به محصول ملی تاثیر مثبت و معنی‌دار دارد. علاوه بر این مشخص گردید که بین جنسیت و مناطق مختلف شهرداری از لحاظ نگرش به محصول ملی و قصد خرید محصول ملی و در گروه‌های مختلف سنی بین قصد خرید محصول ملی تفاوت وجود دارد. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش نشان داد که مصرف‌کنندگان، ملی‌گرایی پایینی نسبت به محصولات لوازم خانگی ایرانی دارند که این امر ناشی از ارزیابی کیفی محصول توسط مصرف‌کننده است. همچنین مشخص گردید که مصرف‌کنندگان نسبت به تبلیغات و فعالیت‌های بازاریابی شرکت‌ها و سازمان‌های تولیدکننده محصولات ملی، اعتمادی ندارند و نگرش آنان منفی است. لذا باید این سازمان‌ها در تبلیغات، اعتماد مصرف‌کننده را به محصول خود جلب نمایند و محصول را آن‌گونه که هست به مصرف‌کننده معرفی نمایند.