معرفی کتاب « الگوی مطلوب فراغت و تفریح از دیدگاه اسلام» | اثر سید حسین شرف‌الدین
کاوشی نظام‌مند در مبانی نظری، هنجاری و عملی فراغت در اندیشه اسلامی
معرفی جامع کتاب «الگوی مطلوب فراغت و تفریح (از دیدگاه اسلام)»
کتاب «الگوی مطلوب فراغت و تفریح (از دیدگاه اسلام)» نوشته سید حسین شرف‌الدین، اثری پژوهشی و عمیق است که به واکاوی یکی از مهم‌ترین و در عین حال کمتر پرداخته‌شده‌ترین جنبه‌های سبک زندگی مدرن از منظر اندیشه اسلامی می‌پردازد. این کتاب با رویکردی نظام‌مند، ابتدا به مفهوم‌شناسی «فراغت» و «تفریح» در نظریه‌های جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و انسان‌شناسی می‌پردازد و سپس با تکیه بر منابع اصیل اسلامی (قرآن و روایات) و اندیشه متفکران مسلمان، الگویی مطلوب و هنجاری برای گذران این اوقات ارائه می‌دهد. این اثر به نیاز فزاینده جامعه برای یافتن شیوه‌ای از زندگی پاسخ می‌دهد که در آن اوقات فراغت نه تنها به بطالت و غفلت نمی‌گذرد، بلکه فرصتی برای رشد، تعالی و کمال فرد و جامعه است.
موضوع و محتوای کلی کتاب
موضوع اصلی کتاب، تبیین یک چارچوب اسلامی برای فهم و مدیریت اوقات فراغت است. در دنیای مدرن که فراغت به یک صنعت و بخش جدایی‌ناپذیر زندگی تبدیل شده است، این کتاب به دنبال پاسخ به این پرسش‌های بنیادین است: اسلام چه نگرشی به فراغت، تفریح و سرگرمی دارد؟ آیا اسلام صرفاً به جنبه‌های تحذیری و سلبی پرداخته یا ادله‌ای ترغیبی و ایجابی نیز برای آن قائل است؟ الگوی مطلوب اسلامی برای گذران این اوقات چیست؟
نویسنده با بهره‌گیری از گردآوری اطلاعات اسنادی و تحلیل عقلی، ابتدا مفاهیم و نظریه‌های سکولار را بررسی کرده و سپس به سراغ منابع اسلامی می‌رود. کتاب نشان می‌دهد که دین اسلام، ضمن به رسمیت شناختن نیاز فطری انسان به استراحت و نشاط، چارچوبی ارزشی و هنجاری ارائه می‌دهد که می‌تواند فراغت را از یک امر صرفاً شخصی به فرصتی برای رشد معنوی، تقویت روابط اجتماعی و کمال انسانی بدل کند.
ساختار و محتوای کتاب
این اثر در چهار فصل اصلی سازماندهی شده است که هر کدام به جنبه‌ای از موضوع می‌پردازند:
-
فصل اول: مفاهیم و نظریه‌ها:
این فصل به عنوان یک مبنای نظری جامع، به تعریف دقیق مفاهیم کلیدی مانند فراغت، سرگرمی، نیاز، کار و لذت می‌پردازد. سپس به گونه‌شناسی و بررسی مهم‌ترین نظریه‌های انسان‌گرا، روان‌شناختی، جامعه‌شناختی و انتقادی در حوزه فراغت می‌پردازد و خواننده را با ادبیات نظری این حوزه آشنا می‌کند.
-
فصل دوم: اسلام و فراغت و تفریح (بررسی منابع اصلی و اولیه):
در این فصل، تمرکز اصلی بر روی آیات و روایات اسلامی است. نویسنده با بررسی ادله ترغیبی و تجویزی از یک سو، و ادله تحذیری و تحریمی از سوی دیگر، نشان می‌دهد که اسلام نه تنها با اصل فراغت مخالف نیست، بلکه برای نحوه استفاده از آن نیز دستورالعمل‌های دقیقی دارد.
-
فصل سوم: اسلام و فراغت و تفریح (بررسی منابع ثانوی و مکمل):
این بخش به بررسی دیدگاه متفکران و علمای برجسته مسلمان می‌پردازد؛ از ابونصر فارابی و غزالی گرفته تا متفکران معاصر مانند مرتضی مطهری و سید محمدحسین بهشتی. همچنین، جایگاه فراغت و تفریح در اسناد رسمی نظام جمهوری اسلامی ایران نیز بررسی می‌شود.
-
فصل چهارم: جمع‌بندی، نتیجه‌گیری و پیشنهادات:
فصل پایانی به جمع‌بندی مباحث و ارائه یک نتیجه‌گیری جامع می‌پردازد. این بخش چالش‌های موجود در سازماندهی اوقات فراغت در ایران را تحلیل کرده و توصیه‌ها و پیشنهادهای عملی و کاربردی به مدیران فرهنگی ارائه می‌دهد. پیوست‌های کتاب نیز اطلاعات تکمیلی ارزشمندی در زمینه مبنای حقوقی فراغت و مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه می‌کنند.
نتیجه‌گیری کتاب
کتاب به این نتیجه می‌رسد که اسلام، الگویی متعادل و هدفمند برای اوقات فراغت ارائه می‌دهد که در آن، شادی و تفریح نه تنها در تضاد با معنویت نیست، بلکه می‌تواند ابزاری برای رشد و تعالی باشد. الگوی مطلوب، الگویی است که به مؤمن امکان می‌دهد ضمن دوری از بیهودگی و تنبلی، با انجام فعالیت‌های سالم، نشاط‌آور و مفید، انرژی جسمی و روحی خود را برای انجام وظایف اصلی و رسیدن به سعادت در دنیا و آخرت بازیابد.
رویکرد نویسنده
سید حسین شرف‌الدین، این موضوع را با رویکردی پژوهشی، بین‌رشته‌ای و نظام‌مند بررسی کرده است. تسلط او بر مبانی نظری غربی و منابع اسلامی، این امکان را فراهم آورده تا پلی میان این دو حوزه برقرار سازد و با نگاهی جامع، مدلی منسجم و کاربردی ارائه دهد. قلم نویسنده نیز علمی، روان و دقیق است.
نقاط قوت کتاب
- جامعیت: این اثر یکی از معدود منابعی است که به طور جامع و متمرکز به موضوع فراغت از دیدگاه اسلام می‌پردازد.
- ساختار منطقی: سیر مباحث از مبانی نظری به منابع دینی و سپس ارائه راهکارهای عملی، از انسجام بالایی برخوردار است.
- مستند بودن: ارجاعات متعدد به منابع معتبر، اعتبار علمی کتاب را تضمین می‌کند.
- کاربردی بودن: فصل پایانی و پیوست‌ها، این کتاب را به منبعی مفید برای سیاست‌گذاران و مدیران فرهنگی تبدیل کرده است.
مخاطبان هدف کتاب
این کتاب منبعی سودمند برای پژوهشگران حوزه‌های علوم اجتماعی، مطالعات فرهنگی، الهیات و مدیریت فرهنگی است. همچنین، برای سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان و عموم علاقه‌مندانی که در جستجوی الگویی اسلامی برای سبک زندگی و گذران اوقات فراغت هستند، بسیار مفید خواهد بود.
اهمیت کتاب
در عصر حاضر که سبک زندگی و اوقات فراغت دغدغه اصلی جوامع مدرن است، این کتاب با رویکردی اصیل، عمیق و کاربردی از منظر اسلام، خلأ موجود در این حوزه را پر می‌کند. این نوشته به تبیین یک «سبک زندگی توحیدی» در عرصه فراغت و تفریح یاری می‌رساند.
مشخصات کتاب
عنوان: الگوی مطلوب فراغت و تفریح (از دیدگاه اسلام)
مؤلف: سید حسین شرف‌الدین
ناشر: انتشارات مؤسسه فرهنگی هنری سبک زندگی آل یاسین
نوبت چاپ: اول، ۱۳۹۵
شابک: 6-46-7917-600-978
برای تهیه این کتاب به مؤسسه سبک زندگی آل یاسین مراجعه و یا با شماره ۰۲۵۳۲۹۲۳۸۲۷ تماس حاصل فرمایید.
آدرس: قم، خیابان شهید صدوقی (زنبیل آباد)، خیابان شهید اسماعیل شهبازی، پلاک ۹۳
درگاه فروشگاه اینترنتی ناشر: www.timaas.ir