معرفی کتاب «فقیر نمانیم»؛ دفتر چهارم از مجموعه «راز ثروت» | محمدتقی فعالی

معرفی کتاب راز ثروت (فقیر نمانیم): راهنمای اسلامی برای رهایی از فقر و آسیب‌شناسی ثروت

کتاب «راز ثروت (فقیر نمانیم)»، جلد چهارم از مجموعه «راز ثروت» به قلم محمدتقی فعالی، اثری است که با نگاهی عمیق و مبتنی بر آموزه‌های اسلامی، به واکاوی مفاهیم فقر، غنا، رفاه و ثروت می‌پردازد. نویسنده در این کتاب استدلال می‌کند که دین اسلام نه تنها فقر را مذمت کرده و امری ناپسند می‌داند، بلکه جامعه را به سوی رفاه عمومی و بهره‌مندی از نعمت‌های الهی دعوت می‌کند. این کتاب با تشریح آثار ویرانگر فقر بر روح و جسم انسان و جامعه، راهکارهای عملی و معنوی مانند سپاسگزاری و بخشش را برای رسیدن به فراوانی معرفی می‌کند. همچنین، با نگاهی آسیب‌شناسانه، خطرات و پیامدهای منفی ثروت در صورت غفلت از اصول اخلاقی و معنوی را نیز بررسی می‌نماید.

موضوع و محتوای کلی کتاب

موضوع اصلی کتاب، تبیین دیدگاه اسلام در مورد فقر و ثروت و ارائه راهکارهایی برای فقرزدایی و دستیابی به یک زندگی با رفاه مطلوب است. برخلاف دیدگاه‌های افراطی که ثروت را ذاتاً پلید یا فقر را فضیلت می‌دانند، این کتاب نگاهی متعادل و جامع ارائه می‌دهد. محتوای کلی اثر بر این اصل استوار است که ثروت وسیله‌ای است که می‌تواند هم برای تعالی و هم برای سقوط انسان به کار رود و فقر پدیده‌ای نکوهیده است که باید با آن مبارزه کرد. کتاب به خواننده می‌آموزد که چگونه با تغییر نگرش و رفتار، از احساس کمبود رها شده و به احساس وفور و فراوانی دست یابد.

ساختار و محتوای کتاب

این کتاب ۱۰۲ صفحه‌ای در ۹ فصل اصلی تنظیم شده و به صورت نظام‌مند به تحلیل ابعاد فقر و غنا می‌پردازد:

• فصل اول: معانی فقر و غنا:

  در این فصل، نویسنده به تفکیک معانی مختلف “فقر” می‌پردازد.

  • نیاز به خدا (فقر وجودی): این نوع فقر، که به معنای نیازمندی ذاتی تمام مخلوقات به خداوند است، امری ستوده و عرفانی محسوب می‌شود.
  • فقر نفس (حرص): این حالت که به معنای احساس نیاز درونی و طمع است، حتی اگر فرد ثروتمند باشد، نکوهیده است.
  • نیاز به دیگران: نیازمندی طبیعی انسان‌ها به یکدیگر برای گذران زندگی که نه ستایش و نه نکوهش می‌شود.
  • فقر مالی و تنگدستی: به معنای کمبود امکانات مالی که در این کتاب، تمرکز اصلی بر روی آن است.

• فصل دوم: رفاه عمومی:

  این فصل بر این نکته تأکید دارد که هدف اسلام، تأمین رفاه برای عموم جامعه است، نه فقط رفع نیازهای اولیه. البته این رفاه با سه شرط همراه است: عدم اسراف، رعایت حد کفاف، و تقویت تقوا.

• فصل سوم: رفاه برای همه:

  نویسنده در اینجا استدلال می‌کند که رفاه نباید محدود به قشر خاصی باشد و حکومت اسلامی موظف است شرایطی را فراهم کند تا همه افراد جامعه از زندگی آبرومندانه‌ای برخوردار شوند.

• فصل چهارم: تجمل؛ خوب یا بد؟:

  این بخش به بررسی مرز میان زیبایی و آراستگی (که در اسلام پسندیده است) و تجمل‌گرایی و رفاه‌زدگی (که مذموم است) می‌پردازد و آثار منفی افراط در تجمل را بیان می‌کند.

• فصل پنجم: احساس وفور:

  این فصل یکی از کلیدی‌ترین مباحث کتاب است و بر این نکته تأکید دارد که جهان سرشار از نعمت است و احساس کمبود، بیش از آنکه ریشه در واقعیت داشته باشد، ناشی از یک ذهنیت فقیر و گداصفت است.

• فصل ششم: آثار تنگ‌نظری:

  نویسنده پیامدهای منفی نگاه فقیرانه و بینش بدبینانه به جهان را بررسی می‌کند که شامل موارد زیر است:

  • درآمدهای نامشروع
  • فرزندکشی
  • ترک ازدواج
  • تنگ‌دستی و بخل

• فصل هفتم: راهکارهای دریافت فراوانی:

  در این بخش، دو راهکار اصلی برای خروج از ذهنیت فقر و جذب فراوانی معرفی می‌شود:

  • سپاسگزاری: شکر نعمت، ظرفیت انسان را برای دریافت نعمت‌های بیشتر افزایش می‌دهد.
  • بخشش: انفاق و کمک به دیگران، راهی برای به جریان انداختن برکت در زندگی است.

• فصل هشتم: آثار شوم فقر:

  در این فصل، پیامدهای ویرانگر فقر در دو سطح بررسی می‌شود:

  • آثار روان‌-تنی: شامل بیماری‌های جسمی و روانی، استرس، خودکشی و کاهش امید به زندگی.
  • آثار اجتماعی-فرهنگی: شامل فقر فرهنگی، تضعیف روابط، مشکلات اخلاقی و مهم‌تر از همه، ضعف در دین و ایمان.

• فصل نهم: آسیب‌شناسی ثروتمندی:

  در فصل پایانی، نویسنده به این موضوع می‌پردازد که ثروت نیز در صورت عدم مدیریت صحیح، می‌تواند آسیب‌زا باشد. مواردی چون طغیان، غفلت، خودبزرگ‌بینی و کاهش دین‌داری از جمله خطرات ثروت است و راهکارهایی چون تواضع، شکر و ادای حقوق دیگران برای مقابله با آن‌ها ارائه می‌شود.

نتیجه‌گیری کتاب

کتاب «فقیر نمانیم» به این نتیجه می‌رسد که اسلام دین رفاه، عزت و فراوانی است و فقر را به شدت محکوم می‌کند. راه رسیدن به ثروت و رفاه پایدار، نه از مسیر حرص و تنگ‌نظری، بلکه از طریق تغییر ذهنیت به سمت احساس وفور، سپاسگزاری از نعمت‌های موجود و بخشندگی به دیگران می‌گذرد. در عین حال، ثروت یک امانت و ابزار آزمایش است که باید با فروتنی و در مسیر رضایت الهی به کار گرفته شود تا به جای تباهی، موجب تعالی انسان گردد.

رویکرد نویسنده

رویکرد محمدتقی فعالی در این کتاب، تحلیلی و مبتنی بر متون دینی است. او با استناد گسترده به آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت (ع)، یک چهارچوب منسجم و منطقی برای درک صحیح مفاهیم اقتصادی-اخلاقی در اسلام ارائه می‌دهد. زبان نویسنده ساده، روان و کاربردی است و تلاش می‌کند مفاهیم عمیق را به شکلی قابل فهم برای عموم مخاطبان بیان کند.

نقاط قوت کتاب

• نگاه متعادل و جامع: پرهیز از افراط و تفریط در مواجهه با مفاهیم فقر و ثروت.
• استنادات قوی: تکیه بر منابع اصیل اسلامی که به مباحث کتاب اعتبار می‌بخشد.
• رویکرد روانشناختی و معنوی: توجه ویژه به نقش “ذهنیت” و “نگرش” در وضعیت اقتصادی افراد.
• کاربردی بودن: ارائه راهکارهای عملی و قابل اجرا برای بهبود وضعیت مادی و معنوی.
• ساختار منسجم: طبقه‌بندی مناسب مطالب که درک آن‌ها را برای خواننده آسان می‌سازد.

مخاطبان هدف کتاب

این کتاب برای طیف وسیعی از خوانندگان مفید است:

• افراد علاقه‌مند به مباحث اقتصاد اسلامی.
• کسانی که به دنبال راهی برای خروج از مشکلات مالی با رویکردی معنوی هستند.
• عموم مسلمانانی که می‌خواهند دیدگاه دین در مورد مسائل اقتصادی روزمره را بهتر بشناسند.
• افراد ثروتمندی که نگران آسیب‌های معنوی ثروت خود هستند.

اهمیت کتاب

اهمیت این اثر در اصلاح یک باور نادرست و رایج در بخشی از تفکر دینی است که فقر را فضیلت می‌شمارد. کتاب «فقیر نمانیم» با شجاعت اعلام می‌کند که اسلام دین رفاه، زیبایی و توانگری است و فقر را آفتی می‌داند که دین و دنیای انسان را به تباهی می‌کشاند. این نگاه می‌تواند مبنای حرکت جوامع اسلامی به سمت توسعه، شکوفایی استعدادها و تأمین یک زندگی آبرومندانه برای همگان باشد.

مشخصات کتاب

عنوان: راز ثروت – ج۴؛ فقیر نمانیم

نویسنده: محمدتقی فعالی

ناشر: انتشارات مؤسسه فرهنگی هنری سبک زندگی آل یاسین

نوبت چاپ: اول، پاییز ۱۳۹۷

تعداد صفحات: ۱۰۲ صفحه

شابک: ۹۷۸-۶۰۰-۷۹۱۷-۰۹-۱

موضوع: ثروت (جنبه‌های مذهبی – اسلام)، رزق و روزی (احادیث)

برای تهیه این کتاب به درگاه اینترنتی نشر تیماس یا محل مؤسسه سبک زندگی آل یاسین مراجعه و یا با شماره ۰۲۵۳۲۹۲۳۸۲۷ تماس حاصل فرمایید.

درگاه اینترنتی نشر تیماس: www.timaas.ir

آدرس مؤسسه آل یاسین: قم، خیابان شهید صدوقی (زنبیل آباد)، خیابان شهید اسماعیل شهبازی، پلاک ۹۳