گزارش تفصیلی هجدهمین شماره از دوفصلنامه علمی-پژوهشی «پژوهشنامه سبک زندگی»

به گزارش اداره روابط عمومی مؤسسه سبک‌زندگی آل یاسین؛ هجدهمین شماره دو فصلنامه علمی-پژوهشی «پژوهشنامه سبک زندگی» توسط پژوهشکده سبک زندگی اسلامی منتشر گردید.

هجدهمین شماره مجله در شهریورماه ۱۴۰۳ توسط نشر تیماس چاپ و روانه بازار کتاب و نشریات شد. مقالاتی که در شماره ۱۸ پژوهشنامه سبک زندگی در دسترس پژوهشگران وعلاقمندان موضوعات مرتبط با سبک زندگی قرار گرفته، عبارت است از:

• نقش فضای مجازی بر شکل‌دهی زیست‌بوم رشد و تعالی نوجوان ایرانی معاصر

سید محمد تقی موسوی فر / مهدی فدایی / محسن داوودآبادی

• پیامدهای سلبی و ایجابی مصرف رسانه‌های جمعی بر تغییرات سبک زندگی ایرانیان: مروری بر پژوهش‌های کلان کشوری

طاها عشایری / طاهره جهان پرور / پرستو اقا زاده / امرالله کشاورز / محمد نوری

• مدل پارادایمی ازدواج به موقع در سبک زندگی اسلامی

طیبه زارعی / احمد عباسی دره بیدی

• نقش مدیریت استعداد در شکل‌دهی سبک زندگی سازمانی در مراکز آموزشی

هادی فلاحتی

• فلسفۀ اذن تکوینی الهی بر انجام معصيت از ديدگاه عرفان اسلامی و تأثیر آن در زندگی انسان در سرای ناسوت

محمد تقی فعالی / زهرا اردکانیان / هادی وکیلی

 در ادامه مطلب چکیده مقالات فوق ارائه می‌شود:

• نقش فضای مجازی بر شکل‌دهی زیست‌بوم رشد و تعالی نوجوان ایرانی معاصر

تاکنون فضای مجازی بر رشد و تعالی نوجوان آثار مختلفی داشته است. هدف این پژوهش مطالعه نقش فضای مجازی بر شکلدهی زیست‌بوم رشد و تعالی نوجوان ایرانی معاصر است. این تحقیق از نوع توصیفی – کاربردی است و با جمع‌آوری و طبقه‌بندی اطلاعات از کتب و مقالات، آثار فضای مجازی بر نوجوان را شناسایی کرده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. بر اساس یافته‌های تحقیق، مدل مفهومی نقش فضای مجازی بر شکلدهی زیست‌بوم رشد و تعالی نوجوان ایرانی معاصر تدوین شد که مؤلفه‌های آن (7 مضمون سازمان‌دهنده) شامل 1. آسیب‌های فضای مجازی بر باورهای نوجوانان، 2. آسیب‌های فضای مجازی بر عواطف نوجوانان، 3. آسیب‌های فضای مجازی بر رفتارهای نوجوانان، 4. آثار فضای مجازی بر خانواده، 5. آثار فضای مجازی بر امور اجتماعی عمومی، 6. آثار فضای مجازی بر امور اجتماعی نهادی و 7. ظرفیت‌های مثبت فضای مجازی در رشد نوجوانان می‌شود.

کلیدواژه‌ها: فضای مجازی، زیست‌بوم، رشد و تعالی نوجوان

• پیامدهای سلبی و ایجابی مصرف رسانه‌های جمعی بر تغییرات سبک زندگی ایرانیان: مروری بر پژوهش‌های کلان کشوری

امروزه رسانه‌های جمعی بخشی از زندگی خانواده‌های ایرانی شده‌ و سبک زندگی را دچار تغییراتی اساسی (ابعاد ایجابی و سلبی) کرده‌اند. بر این اساس، هدف این پژوهش مطالعه پیامدهای سلبی و ایجابی مصرف رسانه‌های جمعی بر تغییرات سبک زندگی ایرانیان است. روش تحقیق از نوع فراتحلیل کمّی و مرور سیستماتیک با تکیه بر منابع و اسناد علمی منتشرشده از سایت نورمگز، مگ‌ایران و ایران‌داک در بازه زمانی 1384-1403 است. از جامعه آماری 98 پژوهش _با رعایت مراحل غربالگری و ملاک ورود (پیمایش و کمّی بودن، دارا بودن حجم نمونه و ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن، سطح معناداری و اعتبار علمی)_ 50 سند به روش نمونه‌گیری غیراحتمالی (تعمدی و دسترس) انتخاب و وارد نرم‌افزار cma2 شده است. از آزمون‌های d کوهن، f فیشر و آزمون‌های Q استفاده شده است. ضریب اندازه اثر نشان می‌دهد که مصرف رسانه‌های جمعی بر سبک زندگی ایرانیان تأثیر معناداری دارد و 28 درصد از آن را پیش‌بینی می‌کند. پیامدهای سلبی مصرف رسانه‌های جمعی شامل سبک زندگی سنتی (40 درصد)، سبک زندگی زناشویی (18 درصد)، سبک زندگی ورزشی (38 درصد)، سبک زندگی معنوی (52 درصد) و سبک‌های فراغتی (20 درصد) است و پیامدهای ایجابی رسانه‌های جمعی شامل سبک زندگی سلامت‌محور (21 درصد)، سبک زندگی مدرن (22 درصد)، سبک زندگی پرخطر (10 درصد)، سواد رسانه‌ای (36 درصد) و سبک زندگی متظاهرانه (62 درصد).

کلیدواژه‌ها: رسانه‌ جمعی، سبک زندگی، مصرف متظاهرانه، رفتارهای پرخطر، سواد رسانه‌ای

• مدل پارادایمی ازدواج به موقع در سبک زندگی اسلامی

این مطالعه با هدف کشف عوامل و شرایط ازدواج به‌موقع و ارائه الگوی داده‌بنیاد آن صورت گرفته است. روش پژوهش کیفی و رویکرد مورد استفاده نظریه زمینه‌ای به عنوان یکی از روش‌های اصلی پژوهش کیفی است. اطلاعات از طریق مصاحبه‌های عمیق و نیمه‌ساختاریافته با نخبگان، استادان و فعالان فرهنگی آشنا با شرایط و امور ازدواج جوانان جمع‌آوری و در سه سطح کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شدند. کدگذاری مفاهیم حاصل از مصاحبه‌ با شرکت‌کنندگان باعث شکل‌گیری 225 مفهوم اولیه، 118 مفهوم محوری و 17 مضمون اصلی و ارائه الگوی پارادایمی ازدواج به‌موقع شد. الگوی به‌دست‌آمده از پژوهش شامل شرایط علّی (اصلاح قوانین، جایگاه و ضرورت ازدواج و ارزش‌های اسلامی)، شرایط زمینه‌ای (آگاهی و فرهنگ، مسئولیت‌پذیری، شرایط و زیرساخت‌ها، همراهی و هماهنگی)، راهبردها (اقدامات فرهنگی، اقدامات اقتصادی و حمایت و رفع موانع) و پیامدها (فردی، خانوادگی و اجتماعی) است که با توجه به آنها می‌توان با فراهم‌سازی شرایط ازدواج به‌موقع، زمینه و بستر‌های شکل‌گیری خانواده، تداوم و رشد نسلی سالم و متعالی را فراهم کرد.

کلیدواژه‌ها: ازدواج به‌موقع، مدل پارادایمی، نخبگان، سبک زندگی، نظریه داده‌بنیاد.

• نقش مدیریت استعداد در شکل‌دهی سبک زندگی سازمانی در مراکز آموزشی

این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع مختلف، از جمله مقالات، پایان‌نامه‌ها و پایگاه‌های اطلاعاتی، نقش نظام مدیریت استعداد در شکلدهی سبک زندگی سازمانی در مراکز آموزشی را بررسی کرده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که مدیریت استعداد با طراحی مدلی از فرایندهای هدفمند در هشت مقوله و شانزده مفهوم و پشتیبانی از یک نظام جامع علمی و عملیاتی می‌تواند به شکوفایی استعدادها در ابعاد مختلف سازمانی کمک کند. در واقع، با اجرای مؤثر نظام مدیریت استعداد می‌توان به خروجی‌هایی دست یافت که با بهره‌گیری از نبوغ، خلاقیت و مهارت‌های استعدادی به نهادینه‌سازی روش‌ها و شیوه‌های بینشی، گرایشی و کنشی ختم شود و سبکی جدید از زندگی سازمانی را مبتنی بر بهره‌وری و نوآوری ترسیم کند.

کلیدواژه‌ها: استعداد، مدیریت استعداد، سبک زندگی، سبک زندگی سازمانی، مراکز آموزشی.

• فلسفۀ اذن تکوینی الهی بر انجام معصيت از ديدگاه عرفان اسلامی و تأثیر آن در زندگی انسان در سرای ناسوت

گناه ظلمت و حجابی است که بنده را از پروردگار دور می‌کند و در شرع حرام است. خداوند به کفر بندگان راضی نیست، اما همگان را ملزم به هدایت نمی‌کند؛ ازاین‌رو ارتکاب گناه به لحاظ تکوین محقق شده است. در این پژوهش که به ‌روش تحلیلی و توصیفی صورت گرفته، ابتدا ماهیت گناه و جنبه تشریعی آن بررسی شده، سپس اذن تکوینی به انسان برای انجام گناه و تعلق علم و اراده‌ خداوند به فعل ناشایست بشر بر اساس مبانی عرفان ابن‌‌عربی از جمله علم و اراده الهی، اعیان ثابته و سرّ القدر، حکمت الهی و نظام اسمائی بررسی و با ارجاع به آنها تبیین شده است. بر این اساس، خداوند سبحان انسان را مجبور به گناه نکرده، بلکه هر کس به اقتضای عین ثابته، با زبان استعدادش کافر یا مؤمن بودن را طالب است و هر عینی مرضی رب خودش است. خداوند نیز طلب اعیان در مقام واحدیت را در عالم کون به ظهور می‌رساند. مرجع اختلافات در عالم کون، تقابل اسمای الهی در مقام واحدیت است. تأثیر مستقیم این مسئله در زندگی انسان و نیز بر بینش و کنش آدمی موجب سوءبرداشت حوادث ناشی از آن می‌شود. با تغییر در بینش انسان، رفتار آدمی تغییر می‌کند و در نهایت همه به اسم رحمان بازمی‌گردند.

کلیدواژه‌ها: گناه، سرّ القدر، اراده الهی، اسمای الهی، سبک زندگی، سبک زندگی عرفانی