معرفی کتاب «تکیه‌گاهی امن»؛ دفتر اول از مجموعه «خودت را باور کن» | محمدتقی فعالی
راهنمایی برای ساختن خودباوری و اعتماد به نفس بر پایۀ توکل به خدا
معرفی جامع کتاب «تکیه‌گاهی امن»
کتاب “تکیه‌گاهی امن”، نخستین دفتر از مجموعه شش جلدی “خودت را باور کن” به قلم دکتر محمدتقی فعالی، یک اثر بنیادین در زمینه خودسازی و رشد معنوی است. این کتاب به واکاوی مفهوم “خودباوری” و “اعتماد به نفس” می‌پردازد و آن را نه به عنوان یک ویژگی صرفاً روانشناختی، بلکه به مثابه یک فضیلت معنوی که ریشه در شناخت خود و ارتباط با خداوند دارد، معرفی می‌کند. نویسنده در این اثر، با بیانی شیوا و استدلال‌هایی مبتنی بر آیات و روایات، نشان می‌دهد که چگونه می‌توان با شناخت توانمندی‌های خدادادی و توکل بر قدرت لایزال الهی، به “تکیه‌گاهی امن” در برابر چالش‌ها و سختی‌های زندگی دست یافت.
موضوع و محتوای کلی کتاب
موضوع اصلی کتاب، ارائه یک نقشه راه برای رسیدن به اعتماد به نفسی سالم، پایدار و معنوی است. نویسنده تلاش می‌کند تا تصویری متعادل از خودباوری ارائه دهد که از یک سو با خودکم‌بینی و ترس فاصله دارد و از سوی دیگر، به غرور و خودپرستی منجر نمی‌شود. محتوای کلی کتاب بر سه پایه استوار است:
- شناخت ماهیت خودباوری: تعریف دقیق مفهوم و تمایز آن از مفاهیم کاذب.
- اصول عملی پرورش: ارائه تکنیک‌ها و نگرش‌های عملی برای تقویت اعتماد به نفس در زندگی روزمره.
- مبانی معنوی و دینی: ریشه‌یابی مفهوم خودباوری در منابع دینی و ارائه الگویی از اعتماد به نفس که بر پایه اعتماد به خدا استوار است.
ساختار و محتوای کتاب
کتاب با ساختاری منطقی و آموزشی، از مفاهیم پایه شروع کرده و به تدریج به مباحث عمیق‌تر و عملی‌تر می‌پردازد. این کتاب در پنج فصل اصلی، به همراه یک مقدمه و نتیجه‌گیری، به صورت گام‌به‌گام موضوع را تشریح می‌کند:
-
بهانه‌ای برای شروع:
در این بخش، ویژگی‌های افراد با اعتماد به نفس بالا (مانند خوداحترامی، هدفمندی، مهربانی و صداقت) در مقابل افراد با اعتماد به نفس پایین (مانند ناتوانی در پذیرش تحسین، کینه‌ورزی، ترس از ریسک و بی‌هدفی) قرار داده می‌شود تا اهمیت موضوع برجسته گردد.
-
فصل اول: خودباوری چیست؟
این فصل به تعریف لغوی و مفهومی «اعتماد به نفس» می‌پردازد و آن را نیرویی درونی برای تسلط بر توانایی‌ها و باور به خود معرفی می‌کند. همچنین با استناد به روایات، مفاهیمی چون آزادگی ، پرهیز از طمع و پرهیز از ذلت نفس را به عنوان پایه‌های خودباوری دینی معرفی می‌کند.
-
فصل دوم: آنچه درباره خودباوری باید بدانیم!
این فصل به مجموعه‌ای از اصول عملی و واقع‌بینانه می‌پردازد:
-
- الف) انسان با اعتماد به نفس متولد می‌شود: بذرهای خودباوری و خودآگاهی در سرشت انسان نهاده شده است.
- ب) نخست دشوار سپس آسان: پرورش این صفت نیازمند صبر و مجاهده است، اما در نهایت به حالتی خوشایند تبدیل می‌شود.
- ج) گام‌های کوتاه بردارید: برای غلبه بر ترس‌ها و ایجاد تغییر، باید با اقدامات کوچک اما مهم شروع کرد.
- د) اعتماد به نفس همیشگی نیست: این حالت مانند ایمان، امری متغیر است و می‌تواند افزایش یا کاهش یابد.
- ه) اعتماد به نفس مانع شکست نمی‌شود: شکست جزئی از زندگی است و خودباوری به معنای تجربه دوباره پس از ناکامی است.
- و) مسئولیت با کیست؟: هر فرد مسئول انتخاب‌ها، رفتار و آینده خویش است و نباید دیگران را مقصر بداند.
-
فصل سوم: خودباوری در آینه دین:
این بخش، خودباوری را از منظر متون دینی بررسی می‌کند و آن را نتیجه اموری چون تلاش و کوشش ، توسل به اسباب ، باور به ارزش و شرافت نفس و پیروی از سیره عملی انبیا می‌داند.
-
فصل چهارم: حقیقت توکل:
در این بخش، مفهوم کلیدی “توکل” به عنوان جوهرۀ اعتماد به نفس دینی واکاوی می‌شود. توکل نه به معنای انفعال، بلکه به معنای سپردن نتایج به خداوند پس از انجام تمام تلاش‌ها تعریف می‌شود.
-
فصل پنجم: مراحل اعتماد به خدا:
این فصل، مسیر رسیدن به اعتماد کامل به خداوند را در سه مرحله تبیین می‌کند:
- الف) توکل: به معنای به کارگیری اسباب و واگذاری نتیجه به خدا.
- ب) تفویض: مرحله‌ای عمیق‌تر که در آن، فرد نه تنها نتیجه، بلکه توان و نیروی خود را نیز از آنِ خدا می‌داند.
- ج) تسلیم: بالاترین مرحله که به معنای پذیرش کامل و بدون چون و چرای تقدیر و فرمان الهی است.
نتیجه‌گیری کتاب
نتیجه نهایی کتاب این است که “تکیه‌گاهی امن” برای انسان، حاصل پیوند دو بال است: “خودباوری” که از شناخت توانمندی‌های درونی نشأت می‌گیرد و “خدا باوری” که در قالب توکل، تفویض و تسلیم تجلی می‌یابد. انسان با تکیه بر این دو اصل، می‌تواند با آرامش و قدرت، چالش‌های زندگی را مدیریت کرده و مسیر رشد و کمال را طی کند.
رویکرد نویسنده
دکتر محمدتقی فعالی در این کتاب رویکردی تربیتی و راهنمایانه دارد. او با تلفیق هوشمندانه مفاهیم روانشناسی رشد و خودشناسی با اصول عمیق عرفانی و اخلاقی اسلام، یک الگوی جامع برای پرورش شخصیت ارائه می‌دهد. زبان او ساده، مستدل و سرشار از مثال‌های قابل فهم از زندگی انبیاء و اولیاء الهی است.
نقاط قوت کتاب
- ارائه نگاهی متعادل: پرهیز از افراط در خوداتکایی صرف و تفریط در انفعال و جبرگرایی.
- ساختار آموزشی و گام به گام: که خواننده را به تدریج با مفاهیم عمیق آشنا می‌کند.
- کاربردی و الهام‌بخش: ارائه راهکارهایی عملی که ریشه در مبانی معنوی دارند.
- استناد قوی به منابع دینی: که به محتوای کتاب غنا و اعتبار بخشیده است.
- پرداختن به یک نیاز بنیادین: پاسخ به نیاز انسان به امنیت درونی و اعتماد به نفس.
مخاطبان هدف کتاب
- افرادی که با کمبود اعتماد به نفس، ترس و تردید در زندگی مواجه هستند.
- جوانان و نوجوانانی که در مرحله شکل‌گیری شخصیت خود قرار دارند.
- علاقه‌مندان به کتاب‌های حوزه خودیاری و توسعه فردی با رویکرد دینی.
- مربیان، مشاوران و فعالان فرهنگی که به دنبال محتوایی عمیق و کاربردی در این زمینه هستند.
اهمیت کتاب
اهمیت کتاب “تکیه‌گاهی امن” در ارائه یک الگوی اصیل و بومی برای خودباوری است. در دنیایی که کتاب‌های خودیاری اغلب بر فردگرایی افراطی تأکید دارند، این اثر با پیوند زدن اعتماد به نفس با توکل به خدا، راهی متعادل و پایدار برای رسیدن به عزت نفس و آرامش درونی را نشان می‌دهد.
مشخصات کتاب
- عنوان: تکیه‌گاهی امن (خودت را باور کن – کتاب اول)
- نویسنده: دکتر محمدتقی فعالی
- ناشر: انتشارات مؤسسه فرهنگی هنری سبک زندگی آل یاسین
- نوبت چاپ: اول، بهار ۱۳۹۴
- چاپ و صحافی: چاپخانه زیتون
- مشخصات ظاهری: ۱۴۲ صفحه
- شابک: ۹۷۸-۶۰۰-۹۵۲۵۳-۴-۸
- شماره کتابشناسی ملی: ۳۶۵۹۶۵۶
برای تهیه این کتاب به درگاه اینترنتی نشر تیماس یا محل مؤسسه سبک زندگی آل یاسین مراجعه و یا با شماره ۰۲۵۳۲۹۲۳۸۲۷ تماس حاصل فرمایید.
درگاه اینترنتی نشر تیماس: www.timaas.ir
آدرس مؤسسه آل یاسین: قم، خیابان شهید صدوقی (زنبیل آباد)، خیابان شهید اسماعیل شهبازی، پلاک ۹۳