کرسی آزاداندیشی ارائه نظر با عنوان «معیار و شاخص‌های اخلاقی پنهان‌کاری در زندگی زناشویی»
پنجمین کرسی آزاداندیشی ارائه نظر با عنوان «معیار و شاخص‌های اخلاقی پنهان‌کاری در زندگی زناشویی» به همت پژوهشکده سبک زندگی اسلامی برگزار شد.
حجت الاسلام و المسلمین دکتر «حمید مریدیان» به عنوان ارائه دهنده و دکتر «مهدی فدایی» به عنوان داور به بحث در این زمینه پرداختند.
حجت الاسلام مریدیان گفت: پنهان‌کاری یکی از مسائل مهم و پردامنه در زندگی زناشویی است که معمولا بین زوجین پیش می‌آید . بعضی علت‌های پِنهان‌کاری فردی هستند و بعضی اجتماعی و فرهنگی . نظیر سنت‌ها یا محیطی که فرد در آن رشد کرده است.
وی با اشاره به اینکه پنهان‌کاری یک موضوع فراخصوصی و دارای حد و مرز است، تصریح کرد: پنهان‌کاری به دو دسته مطلوب و نامطلوب تقسیم می‌شود. معیارها و شاخص‌های متفاوتی در منابع دینی ما وجود دارد که پنهان‌کاری مطلوب و غیرمطلوب را برایمان مشخص می‌سازند.
این استاد حوزه و دانشگاه از استحکام هنجارمند روابط همسران به عنوان معیار پنهان‌کاری مطلوب و سستی روابط همسران به عنوان معیار پنهان‌کاری نامطلوب یاد کرد و اظهار داشت: عدم تضاد با آموزه‌های اخلاقی، برقراری سازگاری و حفظ اسرار و اطلاعات محرمانه به عنوان شاخص‌های پنهان‌کاری مطلوب مطرح می‌شوند.
وی ادامه داد: آسیب رساندن به همسر، خیانت و نادیده گرفتن شخصیت همسر از شاخص‌های پنهان‌کاری نامطلوب به شمار می‌آیند. یک سری شاخص‌ها نیز میان پنهان‌کاری مطلوب و نامطلوب مشابه هستند که عبارتند از حفظ اعتماد و بی اعتمادی، حفظ صمیمیت و عدم صمیمیت و همچنین رعایت مصلحت واقعی همسر و منفعت طلبی شخصی.
دکتر مهدی فدایی پس از ارائه سخنان دکتر مریدیان به سخنرانی پرداخت و گفت: ما بین دو ساحت ارائه معیارهای پنهان‌کاری و فاعل و عامل و کنشگر اخلاقی است، قرار داریم.
وی افزود: دکتر مریدیان معیارهای این پنهان‌کاری را استخراج کرده‌اند و پس از آن نوبت به اجرای این معیارها می‌رسد که می‌توان آن را با کاربردی کردن این نظریه در سبک زندگی به مقصود رساند.
این استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان ساخت: این معیارها ما را در مرحله عمل دچار چالش می‌کند اما این به معنای اشتباه بودن نظریه نیست. به دلیل همزمانی در یک موقعیت، هم باید یک مساله را انجام داد و هم نباید انجام داد که در چنین مواقعی به تحلیل و بررسی بیشتری نیاز است.
وی ادامه داد: این معیارها چیدمان می‌شوند اما در مرحله عمل دچار تعارض می‌شوید اما باید دانش‌ها و نیازهای دیگری داشته باشید و به سطحی از درایت اخلاقی برسید تا بتوانید تصمیم درست بگیرید.
فدایی یادآور شد: بنده در عدم تضاد با آموزه‌های اخلاقی به عنوان یکی از معیارهای پنهان‌کاری مطلوب اعتقاد دارم که این معیار برای زمانی است که می‌خواهیم پنهان‌کاری را اجرا کنیم.
وی تأکید کرد که یک طیف کاملی از زیرمجموعه‌های فضائل در پنهان‌کاری قرار دارند و باید مشخص کنیم که معیار عدم تضاد با آموزه‌های اخلاقی با کدام یک از این فضائل در ارتباط است.
این پژوهشگر سبک زندگی بیان داشت: وقتی می‌گوییم زوجین باید با یکدیگر صادق باشند ولی از سوی دیگر برخی روایت‌ها جواز دروغ گفتن به همسر را صادر می‌کند، ما را دچار چالش می‌کند. نظام اولویت دادن به اصول اخلاقی معیارهای پنهان‌کاری مطلوب نیز از اهمیت فراوانی برخوردار است و ما باید میان پنهان‌کاری یا دروغ دارای اولویت باشیم.
وی در بررسی معیارهای پنهان‌کاری نامطلوب گفت: با تمرکز بر هر کدام از این شاخص‌ها و تحلیل و تبیین معیارهای جزئی تر می‌توان این معیارها را کاربردی‌تر کرد. در این تحقیق نیاز است معیارها و شاخص‌ها عینی تر شود و به گام دوم که کاربست معیارها است، کمک کند.
سپس حجت الاسلام مریدیان در بخش دوم سخنان خود گفت: در اینکه گاهی پنهان‌کاری با اصول اخلاقی دیگر تعارض پیدا می‌کند، هیچ شکی وجود ندارد. مثلا گاهی پنهان‌کاری با اصل صداقت در تعارض است که از آنها به عنوان تعارضات اخلاقی یاد می‌کنند.
وی افزود: بنده نزدیک به ۱۲ مورد از این تعارض‌های اخلاقی در زمینه پنهان‌کاری را مشخص کرده‌ام. مثلا اعلام بیماری خطرناک همسر سبب ضربه روحی وی می‌شود و اگر نگوییم با اصل صداقت در تعارض است.
مریدیان اظهار داشت: مثال‌های زیادی درباره تعارض میان این اصول وجود دارد که در زندگی زوجین مشاهده می‌شود.
وی درباره نقد شاخص اول پنهان‌کاری مطلوب که توسط دکتر فدایی عنوان شد، توضیح داد: ما با این شاخص می‌توانیم پنهان‌کاری را مورد سنجش قرار دهیم که آیا این عمل را انجام دهیم یا خیر. شاخص‌های دیگری نیز می‌توان عنوان کرد اما ما در این بحث به بیان مهمترین شاخص‌ها پرداختیم.
این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: پنهان‌کاری یک مفهوم عام است که با بسیاری از مسائل اخلاقی ارتباط دارد و دامنه زیادی پیدا می‌کند که در فرآیند شاخص سازی به آنها پرداخته ایم. اکثر کتاب‌های غربی در این زمینه فقط به حریم خصوصی به عنوان عامل پنهان‌کاری مطلوب یاد کرده و این مساله را حق زوجین می‌دانند اما از این فراتر نرفته اند.
وی ادامه داد: ما پس از بیان شاخص‌ها به بیان مولفه‌های پنهان‌کاری رفته و این مسائل را بررسی کرده و همچنین موارد پنهان‌کاری را در سه سطح استخراج کردیم که بیان آنها به جلسات متعدد نیاز دارد.
مریدیان در پاسخ به سوال یکی حاضران درباره عدم پرداختن به برخی مسائل گفت: برخی مسائل شفاف هستند و ما آنها را پیچیده می‌کنیم. ما به بیان معیارها بر اساس اخلاق می‌پردازیم مثلا ارتباط با فردی به غیر از همسر یک خیانت محسوب می‌شود خواه ازدواج موقت باشد یا رابطه غیرشرعی.
وی افزود: اگر زندگی زناشویی را بر مبنای اخلاقی تعریف کنیم زوجین باید نسبت به همدیگر تعهد داشته باشند و اگر زوج این مسائل را نادیده بگیرد خیانت کرده است.
پنجمین کرسی آزاداندیشی ارائه نظر با عنوان «معیار و شاخص‌های اخلاقی پنهان‌کاری در زندگی زناشویی» با جمع بندی دکتر فدایی در پژوهشکده سبک زندگی اسلامی به پایان رسید.