گونه‌شناسی سبک زندگی با تأکید بر نقش رسانه در میان زنان شهر شیراز

چکیده امروزه با پیشرفت همه‌جانبه‌ی رسانه‌های مختلف برای سخن گفتن از انسان و سبک زندگی او، ناگزیریم تا نگاه کاملی به نقش و تأثیرات رسانه داشته باشیم، چرا که در دنیای کنونی رسانه‌ها نقشی بی‌بدیل، انکارناپذیر و گسترده در جوامع بشری دارند، از این رو در پژوهش حاضر در خصوص بررسی گونه‌های متفاوت سبک زندگی، از تأثیر رسانه‌های مختلفی همچون شبکه‌های رسانه‌ی ملی، شبکه‌های ماهواره‌ای، شبکه‌های مجازی و اینترنت بهره جسته شود. برای تبیین فرضیات در این پژوهش، از آرای بوردیو در سبک زندگی، گربنر در تأثیر رسانه و گیدنز در ارتباط بین سبک زندگی و رسانه استفاده شده است. این مطالعه، پژوهشی کمی با استفاده از تکنیک پیمایش بوده است. جامعه آماری پژوهش زنان ۱۵ تا ۶۰ ساله در شهر شیراز بوده که پرسشنامه توسط ۳۹۲ نفر از آن به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای تکمیل گردیده است. ابزار گردآوری داده‌ها در این پژوهش، پرسشنامه محقق‌ساخته بوده است و برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. جهت استخراج و تشخیص گونه‌های متفاوت سبک زندگی، تحلیل عاملی بر روی مجموع گویه‌های مربوط به سبک زندگی (اوقات فراغت، مدیریت بدن، خوراک و مصرف) انجام شده است و در نهایت به ده گونه‌ی متفاوت سبک زندگی: مدگرا، ورزشی، مذهبی، فضای مجازی، علمی ـ هنری، موسیقیایی، سبک فراغتی مدرن، سبک فراغتی ناسالم، سبک فراغتی معمول روزانه و سلامت دست یافته‌ایم. از طرفی جهت بررسی ارتباط بین رسانه‌های مختلف با گونه‌های متفاوت سبک زندگی از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است که مطابق با یافته‌های به دست آمده، شبکه رسانه‌ی ملی رابطه‌ای مستقیم و معنادار با سبک فراغتی معمول روزانه و رابطه‌ای معکوس و معنادار با گونه‌های سبک فراغتی مدرن، سبک فراغتی ناسالم و مدگرا داشته است، این در حالیست که با دیگر گونه‌های سبک زندگی، رابطه‌ی معناداری نداشته است؛ شبکه‌های ماهواره‌ای با سبک زندگی مذهبی رابطه‌ای معکوس و معنادار داشته، اما با سبک زندگی فضای مجازی و علمی ـ هنری رابطه‌ی معناداری نداشته است، این در حالی است که با دیگر گونه‌های سبک زندگی، دارای رابطه‌ای مستقیم و معنادار بوده است؛ شبکه‌های مجازی با سبک زندگی مذهبی، رابطه‌ای معکوس داشته و با سبک زندگی علمی ـ هنری و سلامت، رابطه‌ی معناداری نداشته است، اما با دیگر گونه‌های سبک زندگی دارای رابطه‌ای مستقیم و معنادار بوده است؛ اینترنت نیز با سبک زندگی مذهبی رابطه‌ای معکوس و معنادار و با دیگر گونه‌های سبک زندگی رابطه‌ای مستقیم و معنادار داشته است.