این پژوهش با هدف بررسی موضوع اسراف به عنوان یکی از مولفههای رفتاری سبک زندگی به روش تحلیل محتوای کیفی و با بهرهگیری از تکنیک «تحلیل مضمون» تدوین شدهاست.
پژوهشهایی که تاکنون درباره موضوع اسراف از منظر قرآن انجام گرفته، مبتنی بر بررسی بخشی از آیات و دسته بندی موضوعی آنها بوده و تنها گوشهای از جنبههای اسراف را به عنوان موضوعی مستقل، ارائه دادهاند؛ اما آنچه در این پژوهش صورت گرفته، بررسی نظاممند و دقیق موضوع اسراف است که نتیجه حاصل از آن، ارائه تحلیلی منسجم از مفهوم اسراف از منظر قرآن کریم میباشد.
مرحله اول پژوهش، مطالعه و مرور دقیق آیات قرآن کریم با استفاده از نرمافزار نور و تفاسیر بود که مقولههای مرتبط با موضوع اسراف استخراج و در طی پنج مرحله کدگذاری شد. در مرحله اول که جمعآوری دادههای اولیه صورت گرفت، ۹ مقوله مرتبط با اسراف جمعآوری شد سپس با تحلیل و بررسیهایی که صورت پذیرفت، در مرحله بازبینی مضمون (مضمون پایه)، ۲۵ مقوله بدست آمد و در مرحله بعد 16 مضمون سازماندهنده، (ده مضمون سازماندهنده فرعی و شش مضمون سازماندهنده اصلی) حاصل شد.
در مرحله آخر با گزینشهایی که صورت گرفت، در نهایت سه مقوله به عنوان محورهای اصلی و کلان بحث تحت عنوان مضامین فراگیر استخراج شد که عبارت اند از: رذائل اخلاقی – اعتقادی، رذائل اخلاقی – اجتماعی، و رذائل اخلاقی – اقتصادی. از نتایج پژوهش میتوان به ارائه تصویری شفاف از تأثیر سبک زندگی در ساحات مختلف وجودی انسان اشاره نمود.
نویسندگان
محمدتقی بقائی زاده تفت؛ دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه میبد، میبد، ایران
احمد زارع زردینی؛ دانشیار گروه علوم قران و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه میبد، میبد، ایران
کمال صحرایی اردکانی؛ استادیار، گروه علوم قران و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه میبد، میبد، ایران
علی محمد میرجلیلی؛ استاد، گروه علوم قران و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه میبد، میبد، ایران.
کلیدواژهها:
اسراف ، سبک زندگی ، سبک زندگی مسرفانه، تحلیل مضمون
مشاهده و دانلود متن کامل مقاله