زندگی معنوی، جلسه دهم 21/ 10 /1393
سبک و شیوة تدارک خطا:
1) بیان مختصر: تدارک خطا، متناسب با کمیّت و کیفیت خودِ خطا، شکل میگیرد.
2) بیان مفصّل: گناهان و خطاها دو دسته هستند:
الف) حق الله: اعمال عبادی را شامل میشود که قصد قربت در آنها شرط است.
سبک و شیوة جبران حق اللّه: جبران مافات کمافات + توبه؛ مثلاً خواندن نمازهای قضا به همان شکلی که قضا شده به همراه توبه و تصمیم به خواندن نمازهای واجب.
نکته: براساس آیات و روایات، نباید درباره حق الله زیاد نگران باشیم؛ زیرا سریع الرضا بودنِ خداوند، امید فروانی برای بشر به ارمغان میآورد.
ب) حق النّاس: حقوق انسانهاست.
اول) مالی: مال کسی را دزدیدن.
دوم) بدنی: بیمار کردن و یا وارد کردن جراحات بدنی به فردی. البته بدون دلیل شرعی.
سوم) عِرضی (آبرو): مثل تحقیر، مسخره کردن و اسم روی دیگران گذاشتن
چند نکته:
1) حق الناس را باید ردّ و جبران کرد و این یک وجوب تکوینی است؛ یعنی یا خودمان جلوی اشتباهاتمان را بگیریم یا اینکه اشتباهات، جلویمان را خواهد گرفت.
2) سرّ بسیاری از حوادث برای انسانها، همین پایمال نمودن حق الناس است.
3) حق، اسم خداوند است و هیچ باطلی را نمیپذیرد و باطل در هاضمه جهان، هضم نمیشود.
4) نمونههایی از حقالناس: پارک دوبله، آشغال ریختن، بوق زدن بیجا و تحقیر.
نکاتی دربارة تحقیر:
1) هر کسی، دیگری را تحقیر کند، مخلوق خدا را تحقیر کرده. بنابراین مستقیم یا غیر مستقیم، تحقیر خودِ خداست.
2) هر کسی، دیگری را تحقیر کند، خداوند مستقیماً آن تحقیر را به خودش ربط میدهد و خودش با تحقیر کننده روبرو میشود:
إِنَّمَا نحَْنُ مُسْتهَْزِءُونَ * اللَّهُ یَسْتهَْزِئُ بهِِمْ وَ یَمُدُّهُمْ فىِ طُغْیَانِهِمْ یَعْمَهُون؛[1] ما فقط [آنان را] ریشخند مىکنیم. خدا [است که] ریشخندشان مىکند، و آنان را در طغیانشان فرو مىگذارد تا سرگردان شوند.
3) خداوند نمیگذارد مقصود استهزاء کننده، محقق شود و برعکس، خودِ استهراء کننده را در میان جامعه، پایین میآورد.
4) تحقیر به خود فرد برمیگردد، اگر طرف مقابل، مستحقّ آن نباشد .
5) جامعه دینی، جامعهای است که در آن تحقیر و استهزاء به تمام اشکالش، وجود نداشته باشد.
[1]بقره/14 و 15.