مروری بر عملکرد برخی رسانه‌ها در عرصه سبک زندگی
یک . نگاهی به شبکه «من و تو»
شبکه فارسی‌زبان من و تو که از شبکه‌هایی است که برای مخاطب جوان طراحی شده و به نمایش سبک زندگی غربی و شوهای تلویزیونی می پردازد. اهداف این شبکه با آموزه های اسلامی و ارزش‌های انقلاب اسلامی یکسره ناسازگار بوده و به طور مشخص رویکردی برآمده از ارزش‌های فرهنگ و تمدن غربی را دنبال می‌کند. این شبکه در پی آن است تا با تزریق و القای سبک زندگی غربی به بطن جامعه که در محتوای اغلب برنامه های آن دیده می‌شود، بر افکار و عقاید و سبک زندگی مخاطبان ایرانی اثر بگذارد و رفتار و سبک زندگی و الگوی رفتاری جوانان جامعه ایرانی را تغییر دهد و مطامع غیردینی و ضد ارزشی خود را برآورده کند.
محتوای برنامه های شبکه ماهواره ای «من و تو» هرگز با فرهنگ و ارزش های جامعه ایرانی ـ اسلامی سازگار نیست، بلکه تصویری از جامعه ای بی‌بند و بار و غیردینی را به نمایش می‌گذارد.
برنامه‌هایی که برنامه‌سازان و گروه تولیدی من و تو به دنبال تأمین و ساخت آن هستند، طیف گسترده ای از برنامه‌های جذاب تلویزیونی را در بر می‌گیرد. در این میان نمونه‌هایی مانند «بفرمایید شام»، «چرا که نه»، «بیژامه» و «من و تو پلاس»، به طور مستقیم با سبک زندگی در ارتباط هستند. با توجه به محدودیت موجود در این نوشته در ادامه تنها بررسی کوتاهی درباره برنامه «بفرمایید شام» انجام می دهیم.
برنامه بفرمایید شام را در آغاز یکی از استودیوهای رسانه ای انگلیس به نام ( آی تی وی) (ITV) و با عنوان “come dine with me” به معنای بیا با من شام بخور، تولید و پخش می‌کرد. سپس من و تو حق ساخت و پخش این برنامه را خرید.
شبکه ( آی تی وی) بابت طراحی و ساخت و تولید این برنامه، جایزه ۲۰۰۹ جامعه تلویزیونی رویال انگلیس و همچنین جایزه ویژه ۲۰۱۱ باشگاه صنایع رادیو و تلویزیون انگلیس را از آن خود کرد. این شکبه در سایت خود، هدف از طراحی این برنامه را ترویج سبک زندگی معرفی می‌کند. در این برنامه چهار شرکت کننده که هرگز یکدیگر را ندیده اند با هم رقابت می‌کنند و هر شب یک نفر از شرکت‌کنندگان در خانه خود به صرف شام و پذیرایی، میزبان سه نفر دیگر خواهد شد. آنها پس از بازگشت به خانه خود با توجه به دست پخت و مهمان‌نوازی میزبان به وی امتیاز می‌دهند و کسی که امتیاز بیشتری را دریافت کند، در شب آخر یک هزار پوند جایزه خواهد برد. ترویج نوشیدنی‌های الکلی، غذاهای غربی، ادبیات و زبان انگلیسی و روابط آزاد، محورهای اصلی این برنامه هستند.
دو. شبکه ماهواره ای زمزمه؛ تلاشی بی فرجام
در خرداد ماه ۱۳۹۰ خبری درباره راهاندازی شبکه دیگری با نام «زمزمه» به دست گروه موبی(Moby Media Group) و نیوز کورپریشن ((News Croporation که اکنون خواهر شبکه «فارسی وان» لقب گرفته است منتشر شد. این شبکه در تاریخ هجده تیرماه افتتاح شد، تاریخی که برای بسیاری از مردم ایران یادآور حوادث تلخ و فتنه‌انگیز سال ۷۸ است و گویی انتخاب آن برای گشایش این شبکه، پیامی را برای مخاطبان خود در بر دارد که « آری، ما سرآغاز حرکت اعتراضی شما را فراموش نکرده ایم». گرچه قرار نیست به موضوع های سیاسی به شکل مستقیم بپردازیم، اما با بهره گیری از حاشیه‌هایی، به شما نشان می دهیم که آرمان‌هایتان را پی خواهیم گرفت و تا سرنگونی نظام درکنارتان خواهیم ماند.
مسئولان شبکه زمزمه نیز با راهاندازی وبگاهی اینترنتی و همچنین ایجاد صفحه ای به نام خود در شبکه اجتماعی فیس‌‌بوک ضمن تلاش برای معرفی این شبکه، واکنش های مخاطبان را نیز زیر نظر گرفته اند.
این شبکه‌ها با شناخت نقش محوری زنان در پرورش نسل سالم و صالح سعی دارند تا سیلی از انحراف ها و آموزه‌های غلط را به سوی آنها روانه کنند و با به‌انحراف‌کشاندن زنان، جامعه را به بیراهه بکشند.
اهداف دنبال شده از سوی این شبکه را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد:
• برنامه ریزی قشر زنان به عنوان مخاطب خاص
زید محسنی برادر سعد محسنی (مدیر عامل شرکت BME) در مصاحبه با پایگاه اطلاع‌رسانی نشنال گفت: «ما در حال راهاندازی زمزمه به عنوان کانالی خانوادگی و از لحاظ کیفیت محتوا شبیه به فارسی وان هستیم؛ اما تفاوت اصلی در این خواهد بود که محتوای این شبکه با محوریت زن خواهد بود. وقتی ما تحقیقات بیشتری انجام دادیم و نتایج آن بر این حقیقت مبتنی شد که فرصتی برای راهاندازی دومین شبکه وجود دارد، ما تصمیم گرفتیم».
• ایجاد تغییرات اجتماعی
جاهد محسنی، برادر دیگر سعد محسنی و از مالکان موبی گروپ در همایش رسانه‌های گسترش‌یافته آمریکا که در باشگاه ملی خبرنگاران در واشنگتن دی سی برگزار شد، درباره شبکه رادیویی آرمان اعلام کرده بود که ما در پی «تغییرات اجتماعی» یا همان Social Change هستیم. کلیدواژه ما نیز پافشاری روی زنان است؛ یعنی زنان اسم رمز حرکت به سمت توسعه غربی و اصلاحات اجتماعی هستند. محسنی در ادامه سخنرانی اش تاکید کرده بود که فکر نکنید سخن گفتن زن و مرد به صورت دوستانه در رادیو، چیزی معمولی است، بلکه این سرآغاز تحولی اجتماعی است که آهسته حرکت می‌کند، اما موثر است.
• ترویج سبک زندگی غربی با ظاهری شرق‌پسند
گشایش این شبکه مطابق دیدگاه دست‌اندرکاران این گروه که معتقدند مخاطبان ایرانی گرایش و تمایل ویژه‌ای به سریال‌های کره‌ای دارند، با تنها سریال کره ای موجود این شبکه شروع می‌شود که خود نمایانگر اهتمام ویژه دست‌اندرکاران آن به جذب آغازین و سپس دگرگونی تدریجی ذائقه آنهاست.
• القای پیام‌های لیبرال فمینیستی
مشروعیت بخشیدن به روابط نامشروع و شکستن هنجارهای اجتماعی، الگوسازی دختران بی‌هویت، بیانگر رویکرد این شبکه است. بیشتر سوژه‌های سریال‌های این شبکه درباره زنان و احتمالاً برای تحریک حس برتری‌جویی آنان انتخاب شده است.
• قبح‌زدایی از گرایش‌های همجنسگرایی و ترویج آن و پافشاری بر لزوم لذت بردن از دنیا به هر شکل
متاسفانه در بیشتر تیزرها و نماهنگ‌های سریال‌های این شبکه، تصاویری از ابتذال پوششی و انحطاط اخلاقی اجراکنندگان و هنرپیشگان زن این برنامه‌ها خودنمایی می کند. معاشقه و شوخی‌های غیراخلاقی و گاه رقص زنان در این شبکه به نمایش درمی‌آید.
• افول شبکه زمزمه
روند نزولی فعالیت شبکه فارسی وان و زمزمه به حدی بود که در تابستان گذشته هر دوشبکه ناچار به باز پخش سریال‌های قدیمی و یا به تعبیری سریال‌های آرشیوی خود شدند. در این میان اما شبکه‌های تازه‌تاسیس نیز تلاش کردند به شکل‌های گوناگون مخاطبان شبکه فارسی وان و زمزمه را به سمت خود بکشانند. عدم استقبال از این شبکه‌های ضد فرهنگی تا آنجا پیش رفت که مسئولان گروه موبی را ناچار به حذف یکی از این دو شبکه کرد. پس از بررسی‌های مسئولان گروه موبی و با توجه به سابقه کمتر شبکه زمزمه نسبت به برادر خود، فارسی وان، گروه موبی شبکه زمزمه را برای حذف انتخاب کرد و در ۱۹ دسامبر مصادف با ۲۹ آذر ماه ۱۳۹۱در صفحه رسمی فیس‌‌بوک شبکه فارسی وان و زمزمه با قرار دادن عکسی از هد سایت شبکه زمزمه و قرار دادن مطلبی با عنوان «امیدواریم که به زودی باز هم در کنار شما باشیم» شبکه زمزمه را از سیاهه شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان حذف نمودند. با این کار دفتر شبکه زمزمه نیز برای همیشه بسته شد.
سخن آخر
آنان بر این باورند که مهم‌ترین گام در جهت انحطاط و به انحراف کشیدن جامعه اسلامی، تبلیغ سبک زندگی غربی به عنوان سبک مدرن و امروزین زندگی و در نهایت دگرسان کردن سبک زندگی جوامع اسلامی است. و در این راه همچون نبرد آندلس می بایست کوچک‌ترین و مهم‌ترین نهاد جامعه یعنی خانواده را هدف قرار دهند و در این راه، ابتذال و انحراف اخلاقی را موثرترین مسیر می‌دانند و از هیچ تلاشی در حیازدایی از زنان و غیرت‌کشی از مردان، فروگذار نمی‌کند.
رهبر معظم انقلاب در این زمینه فرموده‌اند: «وقتی روستاها و شهرهای افغانستان بر اثر موشک‌های آمریکایی ویران می‌شدند و ملت مظلوم افغانستان زیر بمباران آمریکایی‌ها دست و پا می‌زدند، یک استراتژیست نظامی آمریکا گفت: اگر به جای این موشک ها، برای جوان‌های افغان، لباس زیر زنانه و وسایل شهوترانی و پوشش‌های سبک غربی و آمریکایی بفرستید، می‌توانید افغانستان را بدون صرف این هزینه‌ها تصرف کنید و خرج تسلیحات در کیسه تان باقی بماند. به جای بمب و موشک و راکت، سی‌دی‌های پورنوگرافی و منظره‌ها و ادبیات مهیج و شهوت انگیز را میان آنها ترویج کنید. آن وقت کار بر شما آسان می‌شود».
از این رو ضروری است تا با رصد، شناسایی، تبیین، تحلیل، و اطلاع‌رسانی به هنگام درباره هجمه‌های رسانه‌ای دشمن بر ضد جامعه اسلامی، به ویژه قشر زنان که به واقع مادران حال و آینده و مربیان انسان‌ساز این مرز و بوم می‌باشند، ایجاد آگاهی‌بخشی و بصیرت‌افزایی در جامعه مخاطب نمود. امید است چونان همیشه زنان غیور ایرانی، در مواجهه با این هجمه‌های مخرب فرهنگی، سبک زندگی فاطمی را پیشه نمایند و با پیروی از اسوه عفت و حیا، حضرت فاطمه زهرا (س)، روز به روز موجبات تعالی و ارتقای ارزش های دینی و معنوی جامعه را فراهم سازند.
پایش سبک زندگی، سال اول، شماره ۱، بهمن ۱۳۹۲، صفحات ۶۹-۷۲.