پژوهشکده سبک زندگی اسلامی کرسی آزاداندیشی «اوقات فراغت و سبک زندگی دینی» را برگزار کرد
به گزارش روابط عمومی موسسه فرهنگی هنری سبک زندگی آل یاسین؛ پژوهشکده سبک زندگی اسلامی، در ادامه برگزاری سلسله نشستها و کرسیهای علمی آزاداندیشی سبک زندگی اسلامی، با همکاری کمیته مرکزی کرسی های آزاداندیشی حوزه های علمیه، کرسی آزاداندیشی ارائه نظر با موضوع «اوقات فراغت و سبک زندی دینی» را در محل پژوهشکده سبک زندگی اسلامی برگزار کرد.
این کرسی علمی که ساعت ۱۳ لغایت ۱۴:۱۵ روز دوشنبه 25 دی ماه ۱۴۰۲، با ارائه حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی اکبر عبدالاحدی مقدم و نقد حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد داوری با دبیری علمی حجت الاسلام و المسلمین ابوالحسنی برگزار شد.
در بخشی از این کرسی آمده است:
«ضرورتها و تقاضاهای موجود در زندگی انسان، برحسب زمان و دورهها متفاوت میشود. در واقع بشر در هر عصری، با چالشها و مشکلات خاص آن دوران روبرو میشود. این چالشها و مشکلات محصول دگرگونی اجتماعی و فرهنگی هر جامعهای است و لازمه تحول زندگی و گذشت زمان است.
از طرفی باید گفت در دنیای جدید که سبک ماشینی، گسترش فنّاوریها، افزایش ارتباطات و … بر زندگی انسانها سایه افکنده، همواره احساس خستگی و تمایل به فرار از زندگی مکانیکی، در انسان مشهود است. در همین حال، انسان نیز به سبب تغییرات در شیوه تولید (که به تغییرات در نظامهای سیاسی و اجتماعی منجر شد)، اوقاتی را در اختیار دارد که میتواند فارغ از هر کار اجباری و مشخصی، به برنامههای خاص خود بپردازد که از آن با واژه «اوقات فراغت» نام میبرند.
انجمن بینالمللی جامعهشناسی فراغت، این اوقات را «پرداختن به مجموعهای از اشتغالات فرد که کاملاً به رضایت خاطر خود، برای استراحت، تفریح یا بهمنظور توسعه اطلاعات یا آموزش غیرانتفاعی، مشارکت اجتماعی و داوطلبانه بعد از آزاد شدن از الزامات شغلی، خانوادگی و اجتماعی» معنا کرده است، اما باید دانست در جوامع امروزی، اوقات فراغت، مفهوم پیچیدهای به خود گرفته است چراکه انسان از محصولِ تولیدی خود در کارخانهها فاصله گرفت و کار، وجه بیگانه و ملالتآوری یافت. در این وضعیتِ کاری، محیطهای تولیدی و شغلی از روح آفرینشگری، ارتباطی و لذتجویی تهی گردیده و نیاز به فراغت در مقابل نیاز به کار معنا گردید.
یعنی از سویی «فرصت فراغت» و از طرف دیگر «نیاز به فراغت» زاده شد. ازاینرو مطرحشدن اوقات فراغت بهمثابه نهادِ ساختمند و مستقل از سایر حوزهها بهواسطه پیدایی نیاز جدید در عصر پرتلاطم صنعتی و شهری شدن، امری غیرقابلاجتناب قلمداد میشود. در واقع اهمیت اوقات فراغت نسبت به گذشته به اندازهای است که در جوامع امروزی بهعنوان یک نیاز خاص در نظر گرفته میشود تا جایی که برخی تمدن امروزی را «تمدن فراغت» لقب دادند؛ زیرا قابلیتهای فرد عمدتاً در عرصه اوقات فراغت هویدا میشود و آن زمانی است که انسان پس از گذر از کار اجباری روزانه، با رغبت و علاقه و انگیزه شخصی، فعالیت یا برنامه خاصی را انتخاب میکند. این مسئله به بهبود زندگی اجتماعی افراد بهویژه نوجوانان و جوانان کمک شایانی نموده و بهتبع آن در سازندگی جامعه نیز نقش ایفا می کند. از سوی بسیاری از تفریحات انحرافی بر اثر کمبود امکانات تفریحی، ناآگاهی، بیتوجهی به آموزههای دینی، نداشتن برنامهریزی و اجرای نادرست سیاستهای اجتماعی رواج یافته و چهبسا پایههای کجروی را فراهم میسازد. پژوهشهایی که علل آسیبهای اجتماعی در میان جوانان را بررسی کردهاند، بیکاری و نداشتن برنامه برای اوقات فراغت، نداشتن تحرک و فعالیتهای سالم و مورد علاقه جوانان را، عامل مهمی در گرایش آنها به رفتارهای آسیبزا عنوان میکنند.
بسیاری معتقدند دین مفاهیم انتزاعی را تبلیغ نموده و از مصادیق متجدد همچون ارائه نمونه برای اوقات فراغت عاجز است درحالیکه مطالعه تاریخ بشر، نشان از آن دارد که دین به صورت کلی عنصری پایدار و مؤثر در همه جوامع بوده و نقش محوری در تثبیت فرهنگ ایفا میکند. در واقع یکی از مهمترین رویکردهایی که باید در برنامهریزی اوقات فراغت درنظر گرفت، نگرش دین به آن است. اوقات فراغت از نظر اسلام هرگز به معنای «اوقات بیمسئولیتی» یا «اوقات بیکاری» نیست؛ زیرا در هر جایی و تا زمانی که انسان عقل و اختیار و آگاهی و قدرت داشته باشد، مسئولیت نیز دارد. در بعضی روایات فراغتِ به معنای بیکاری، بهشدت نکوهش شده و شخص فارغ بهعنوان کسی که مورد غضب خداوند است معرفی شده است: «ان الله جل و عز یبغض العبد النوام الفارغ؛ بهدرستی که خدای عزوجل بنده پرخواب بیکار را دشمن میداند.» برنامههای دینی مختلفی برای فراغت در آیات و روایات و سخنان اندیشمندان دینی بیان شده که عمدتاً منوط به تفریحات سالم و جسمی، آموزش علوم دینی و مصادیق اخلاقی است که موجبات نمو و پرورش دینی افراد جامعه را فراهم میسازد.
گفتنی است این جلسه نیز یکی دیگر از سلسله جلسات علمی کرسیهای آزاداندیشی ارائه نظر و نشست های علمی است که از سال ۱۳۹۳ آغاز و هر ساله توسط پژوهشکده سبک زندکی اسلامی اجرا می گردد.